Foto 1 - Saborna crkva |
In Novi Sad is een bezoek aan een kerk – vooral aan een Servisch-orthodoxe kerk – zeer zeker ook de moeite waard. Niet zozeer vanwege de koelte en de ontspanning, maar wel vanwege de kunst en het bijzondere karakter. Rijen banken zijn er niet. Langs de muren bevinden zich de koorbanken en één of twee zetels voor hooggeplaatste kerkdienaren. Waar je niet op mag zitten. De kerkgangers moeten blijkbaar blijven staan. Koel is het er ook niet echt; de kerken zijn donker en een beetje somber. Maar ze zijn wel prachtig (barok) gedecoreerd (zie foto 1). De iconostatis, die wand met iconen die het schip van de kerk scheidt van het ‘heiligdom’ (waar je niet mag komen) en één van de meest belangrijke architectonische kenmerken van Orthodoxe kerken, is altijd heel bezienswaardig. Ook de beschilderde plafonds en wanden, de gebrandschilderde ramen (zie foto 2) en de met mozaïeken belegde natuurstenen vloeren zijn de moeite waard.
Foto 2 Saborna crkva |
In het oude centrum van Novi Sad – Stari Grad – zijn er vier Servisch-orthodoxe kerken. De belangrijkste (en mooiste) is de Saborna crkva svetog Đorđa, de domkerk van de heilige Joris, herbouwd tussen 1860 en 1880, schuin achter het bisschoppelijk paleis (Vladicanski dvor) in de Ulica Nikole Pašića aan het einde van de Ulica Zmaj Jovina. De kerk heeft een bijzonder mooie torenspits (zie foto 4).
Het woord Crkva is Servisch voor kerk. Saborna levert problemen op. Wellicht is het (ouderwets) kerkjargon. Het woord geeft in ieder geval aan dat het de hoofdkerk is van een bisdom, de kerk waar de bisschop zetelt. Het zou dan ook vertaald kunnen worden met kathedraal, dom of domkerk. Omdat kathedraal doet denken aan een grote rooms-katholieke (gotische) kerk, en ‘dom‘ aan de Dom van Utrecht of de Duomo in Milaan, vertaal ik Saborna crkva met ‘domkerk’ (ook al betekent dom en kerk eigenlijk hetzelfde: huis van god).
Foto 3 - Almaška crkva |
Foto 4 - Saborna crkva |
De Nikolajevska crkva uit 1730 (gerenoveerd tweede helft 19de eeuw) is een piepklein kerkje (de kleinste van de vier) met een gouden koepeltje aan een groen pleintje vlak bij het oudste literaire, culturele en wetenschappelijke instituut van Servië, het Matica Srpska (zie foto 5). In mijn blogbericht van 9 januari over Mileva Marić is ook een foto van deze kerk te zien.
Foto 5 - Nikolajevska crkva |
De vier genoemde kerken zijn niet de enige Servisch-orthodoxe kerken in Novi Sad. In de jaren negentig, na de val van het communistische regime, zijn in de buitenwijken veel Servisch-orthodoxe kerken gebouwd. Deze nieuwe kerken zijn gebouwd in een neo-Byzantijnse stijl, typisch voor de Balkan, terwijl de oude kerken zijn gebouwd in een barokke stijl die gelijkenis vertoond met de kerken in Centraal-Europa. Een Servisch-orthodoxe mis heb ik nog niet bijgewoond.
Misschien dat ik begin volgend jaar Novi Sad bezoek om een kerkdienst (služba) tijdens het Servisch-orthodoxe kerstfeest op 7 januari bij te wonen. Ik ben niet gelovig maar wel nieuwsgierig.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten