Het Štrand

Vandaag is het 4 augustus. Een mooie zomerdag. In Novi Sad wordt het vanmiddag 28 graden. Een warme zonovergoten dag. Een dag om naar het strand te gaan. Met vrienden en vriendinnen. Ook in Novi Sad! Langs de Donau, ter hoogte van de Most Slobode (Vrijheidsbrug) bevindt zich het Štrand: een 800 meter lang zandstrand met veel faciliteiten: cafés en restaurants met terrassen, kleedcabines en strandhuisjes die voor het hele seizoen te huur zijn, en speeltoestellen voor de kinderen. Sinds kort is er een strandwacht die toezicht houdt op de baders in de snelstromende Donau. Het strand is breed en mooi. Daarachter bevindt zich een groenstrook: grasvelden met struiken en bomen voor de nodige schaduw. Voor dit alles moet je wel entreegeld betalen (niet veel). Maar dan kan je er terecht van acht uur ’s morgens tot middernacht.

Het Štrand is populair bij de inwoners van Novi Sad; van jong tot oud komen ze hier naar toe. In de loop der jaren heeft zich een vast patroon ontwikkeld. Het eerste deel van het strand, bij de ingang aan de kant van het oude centrum, wordt bezet door gezinnen: ouders of grootouders met hun (klein)kinderen. Iets verderop, net voor de Most Slobode, is het terrein van de jeugd. Het laatste deel van het strand, dat eindigt bij de binnenhaven Ribarsko ostrvo (Visserseiland), is voor ouderen. Dit deel van het Štrand wordt door de jeugd oneerbiedig Celulit Plaža genoemd. Maar de cyclus van het leven gaat ook hier op. Kinderen worden groter. Tieners worden twintigers. Twintigers worden dertigers. Er komen kinderen. Ze groeien op en gaan uit huis. Kortom, als je je hele leven in Novi Sad blijft wonen, dan zal je alle aspecten van het Štrand leren kennen.

Dit jaar is het overigens precies honderd jaar geleden dat het Štrand een stedelijke openbare badgelegenheid werd. Ter gelegenheid van dit feit is een klein boekje uitgegeven met leuke foto’s en herinneringen. Dat er veel te vertellen valt over wat er zich op en nabij het strand allemaal heeft afgespeeld bevestigt een kennis uit Novi Sad. Zij was een frequente badgast en heeft het voornemen een boekje te schrijven met Štrand-gerelateerde anekdotes. Ik ben benieuwd …. 

Het Servische woord voor strand is overigens plaža. Het woord Štrand komt waarschijnlijk uit het Duits.

Laat ik het op deze mooie zomerdag niet hebben over waar de meeste badgasten niet aan (willen) denken: de tragedies die zich hier niet eens zo heel lang geleden hebben afgespeeld. Daarover heb ik al geschreven in mijn blogberichten Novi Sad razzia 1942 en De Bruggen van Novi Sad.

Op zo’n mooie dag als vandaag is het erg druk op het strand. Het gebruikelijke strandvertier. In de zomer worden ook sportieve en culturele evenementen georganiseerd. Volleybaltoernooien, roeiwedstrijden en jetskiraces, bijvoorbeeld. En niet te vergeten het jaarlijkse Vojvodina-feest met heel veel muziek. Op een dag als vandaag zou ik, als ik in Novi Sad zou zijn, ook naar het Štrand gaan. Ik ben gezond, zie er patent uit, heb veel energie en ben jong van geest. Maar ik ben van drieënvijftig. Ik weet dus waar mijn plaats is …